Captatieverbod op enkele kleine, ecologische waterlopen

Inhoud

Voortaan geldt een verbod om water te onttrekken uit alle onbevaarbare waterlopen en publieke grachten in het stroomgebied van de Bornebeek en de bovenloop van de Hertsbergebeek. Deze maatregel is niet in functie van droogte, maar is nodig om de ecologische doelen te halen en zeldzame, zeer kwetsbare vissoorten beter te beschermen. In functie van landbouwers en hulpdiensten zijn een aantal specifieke uitzonderingen gedefinieerd.

Sinds 1 april 2022 is het verboden om water te onttrekken uit kleine, ecologisch zeer kwetsbare beken en grachten in West-Vlaanderen. Het verbod geldt het hele jaar rond. Onttrekkingen hebben een grote impact op waterlopen met een klein debiet. Ze kunnen onherstelbare schade aan de natuur veroorzaken, bijvoorbeeld aan zeldzame, kwetsbare vissoorten zoals beekprik en rivierdonderpad.

Enkel in specifieke situaties zijn onttrekkingen bij uitzondering nog toegelaten:

  • Weidepompen voor drenking van vee in weides blijven toegelaten
  • Gemachtigde onttrekkingen via een gravitaire overloop met vaste hoogte is ook toegelaten voor zover de minimumpeilen verzekerd blijven. Hiervoor is toestemming nodig van de waterbeheerder (contactgegevens: zie verder).
  • Ook hulpdiensten mogen water onttrekken in geval van nood en als er geen alternatief voorhanden is.

Info over de betrokken beken en grachten:

De zone van de Bornebeek begint op het grondgebied van Beernem, komt in Hertsberge t.h.v. de Proosdijstraat (aan het Provinciaal Domein Bulskampveld) en volgt de volledige loop tot aan de monding in het kanaal Brugge – Gent ter hoogte van de Leiemeersen.

De zone van de Hertsbergebeek begint in Wingene, komt in Ruddervoorde t.h.v. de Gloriestraat en volgt dat gedeelte van de waterloop tot net voor de Scharestraat. Lokaal staat deze sectie van de beek beter bekend als de Leugaertsbeek.

De waterbeheerder voor beide beken, bevoegd voor de machtigingen:

Provinciale Dienst Waterlopen District Noord | Provinciehuis Boeverbos
Koning Leopold III-laan 41 | 8200 Sint-Andries (Brugge)
050 403 384 | waterlopen@west-vlaanderen.be

Achtergrond van dit verbod:

Sinds 1 januari 2022 is al een permanent onttrekkingsverbod van kracht in enkele stroomgebieden in de provincies Antwerpen, Limburg en Vlaams-Brabant. In Oost-Vlaanderen is er een semi-permanent onttrekkingsverbod (tussen 1 april en 31 oktober) voor een 16-tal stroomgebieden en waterlopen. De onttrekkingsverboden zijn online raadpleegbaar op www.waterontrekking.be en worden bijgewerkt bij tijdelijke onttrekkingsverboden.

De coördinatiecommissie integraal waterbeleid maakte een kader op voor het instellen van permanente onttrekkingsverboden en bezorgde haar advies aan de West-Vlaamse provinciegouverneur. Gouverneur Decaluwé besliste dit advies te volgen. Voor ecologisch zeer kwetsbare kleine beken biedt een tijdelijk verbod tijdens een periode van droogte nog onvoldoende bescherming. Een permanent onttrekkingsverbod vormt dus geen reactie op een droogtetoestand, maar is net bedoeld om het kwetsbare ecosysteem te beschermen tegen toekomstige droogteperiodes.

Als landbouwprovincie wilde de Gouverneur van West-Vlaanderen de gebruikers eerst informeren en de nodige tijd geven zich voor te bereiden op beperkingen in watergebruik. Er waren gesprekken met de landbouwers in het gebied dat zich vooral in de gemeente Oostkamp uitstrekt. Daarom is nu pas tot het instellen van een permanent onttrekkingsverbod beslist. De vaststelling was dat er een beperkte watervraag is en er echt stappen gezet moeten worden om er de waterkwaliteit te bevorderen, het jaar rond. Op het permanent onttrekkingsverbod zijn een beperkt aantal uitzonderingen voorzien. Zo blijven weidepompen voor drenking van vee in weides toegelaten en gemachtigde onttrekkingen door de waterbeheerder via een gravitaire overloop met vaste hoogte voor zover de minimumpeilen verzekerd blijven. Verder mogen hulpdiensten ook nog onttrekken in geval van nood en als er geen alternatief voorhanden is.

Een overzicht van de onttrekkingsverboden is beschikbaar op www.wateronttrekking.be en op www.west-vlaanderen.be/waterschaarste.