Op donderdag 4 juli 2024 wordt het bestek voor de renovatie van de Sint-Godelievekerk in Baliebrugge en de aanleg van de omgeving van de kerk (en school) voor goedkeuring aan de Gemeenteraad voorgelegd. Na de marktbevraging voor het aanstellen van een aannemer is het de ambitie om in het najaar van 2024 met de werken aan de kerk te starten. Dit dossier kent een lange voorgeschiedenis die uiteindelijk resulteert in een sterk project met een verregaande integratie met de school en de kinderopvang en gedeeld gebruik van binnen- en buitenruimtes. Er is ook nog een aparte sacrale ruimte voorzien en ruimte voor een dorpshuis.
Sinds in 2022/2023 beslist werd om de uitdagingen van de gemeente en de school gezamenlijk te herbekijken, werd een heel parcours afgelegd om de plannen en financiering voor de verbouwen van de kerk en buitenruimte rond te krijgen. Het uitgangspunt is hierbij, veel meer dan bij aanvang, het vervlechten van functies en gebruik voor, tijdens en na de schooluren.
De architecturale plannen werden aangepast op basis van de gezamenlijke noden en het dossier voor de aanstelling van een aannemer zal begin juli ter goedkeuring voorgelegd worden aan de Gemeenteraad.
Zo zal de nieuwe kerk en omgeving ingericht worden:
- De nieuwe site wordt een polyvalente plek met plaats voor onderwijs en kinderopvang, én dient als een ontmoetingsplek voor de mensen en verenigingen uit het dorp.
- De groene speelplek tussen de kerk en de vernieuwde schoolsite zorgt voor de verbinding tussen beide gebouwen, vormt een groene afgesloten speeloase voor de school en een mooie dorpstuin, die voor iedereen toegankelijk zal zijn buiten de schooluren.
- De hele kerkomgeving baadt in het groen met glooiende paden die voor een vlotte toegankelijkheid en doorwaadbaarheid zorgen.
- Het ontwerp is ook afgestemd op de rioleringswerken die momenteel in de Torhoutsestraat aan de gang zijn.
- Voor de kerk komt er een Hoppinpunt (met o.a. een bushalte) die werd geïntegreerd in de buitenaanleg.
- Vlakbij zal het openbaar toilet steeds beschikbaar zijn.
- Het is de ambitie om van het dorpshuis een permanente ontmoetingsplek te maken met tal van activiteiten. Men zal er terecht kunnen voor een kop koffie, om de krant of een boek (beperkt aanbod vanuit de bib) te lezen of gewoon om een praatje te slaan met de andere aanwezigen. Door de aparte toegang zal het dorpshuis ook toegankelijk en bruikbaar zijn/blijven tijdens de schooluren.
- De sacrale ruimte zal volledig autonoom functioneren en blijft volledig onder de bevoegdheid van de pastoor en de kerkelijke overheid. Zoals al van bij de aanvang van het project duidelijk gesteld, blijven religieuze activiteiten buiten de sacrale ruimte ook mogelijk.
De geschiedenis van de vernieuwde Sint-Godelievekerk in een notendop:
- In 2017 werd in het Kerkenbeleidsplan Oostkamp bepaald dat er voor de Sint-Godelievekerk gestreefd wordt naar een optimalisering van het gebruik met nevenfuncties, met respect voor de functie van het gebouw als kerkgebouw.
- In het beleidsplan 2020-2025 koos het gemeentebestuur bewust om te investeren in de dorpskernen en ruimte te creëren om mensen samen te brengen en te verbinden. Voor Baliebrugge ging de voorkeur uit naar polyvalent gebruik van bestaande gebouwen, scholen en kerken.
- In 2019 schreef de gemeente zich in in het project ‘Projectbureau Herbestemming Kerken’, een intensief traject met verschillende overlegmomenten onder begeleiding van specialisten. In het eindrapport van 2020 staan een 4-tal mogelijke scenario’s voor de Sint-Godelievekerk.
- In 2021 werd een opdracht uitgeschreven om een architectenbureau aan te stellen. De opdracht werd toegekend aan Urbain Architectencollectief. Een polyvalente zaal voor het verenigingsleven en occasioneel gebruik door de school was het plan. Ook religieuze diensten moesten er blijven kunnen doorgaan.
- Intussen werd ook een erfpachtovereenkomst afgesloten met de kerkfabriek Sint-Godelieve Baliebrugge voor het realiseren van de herbestemming.
- In 2022 was het definitief architectuurontwerp klaar en werd een bestek opgemaakt voor uitvoering. Daaruit bleek dat de raming hoog opliep. Dit hoge budget was het gevolg van bijkomende technische zaken en door de globale prijsstijgingen in de bouwsector. Omwille van de hoge raming werd beslist om het dossier even on hold te zetten. Was een dergelijke investering voor al bij al een beperkt gebruik van het gebouw (zowel qua tijd als bezetting) bestuurlijk wel te verantwoorden?
- Ook de Vrije Basisschool Baliebrugge was intussen bezig met plannen voor de renovatie van hun twee scholensites. Uiteindelijk bleken de middelen ontoereikend om hun infrastructuur voldoende toekomstgericht te maken.
- Gemeente Oostkamp vroeg aan Urbain Architectencollectief om eens fris na te denken over beide behoeften om te zien of verregaande samenwerking met de school mogelijk was. Dit resulteerde in 2022 in een mini-masterplan voor de dorpskern van Baliebrugge. Er bleek heel wat optimalisatie mogelijk door een aaneengesloten zone te maken van school en kerk. Maar dan moesten een aantal fundamentele keuzes gemaakt worden: de school moest de kleuter- en lagere school samenbrengen in de Vrijgeweidestraat (die aansluit op de site van de kerk) en in de kerk moesten de ‘refter’ & ‘bewegingszaal’ een plek vinden. Door deze verregaande samenwerking en integratie van school, kinderopvang, vrijetijdsruimte … zou de kerk veel meer gebruikt worden en de investering dus veel meer renderen.
- Er moest opnieuw veel uitgezocht en uitgewerkt worden:
- Een nieuw architecturaal ontwerp, dat veel verregaander was dan oorspronkelijk. Zo is er onder meer een extra verdieping binnenin nodig om alle functies een plaats te geven.
- Eigendomsstructuren aanpassen, waarbij de Gemeenteraad eind 2023 het engagement opnam om de scholensite in de Torhoutsestraat aan te kopen.
- Financiering regelen, met onder meer het aanpassen en aanvragen van diverse subsidies door de school.
- Opmaak van een nieuw bestek voor het aanstellen van een aannemer. Dit is nu bijna af en wordt in juli 2024 aan de Gemeenteraad voorgelegd.
- Start van de werken: najaar 2024.
Jan de Keyser, burgemeester: Het is een lang traject geweest. We beseffen heel goed dat we hiermee het geduld van de Baliebruggenaar op de proef gesteld hebben. Maar door bewust te temporiseren zijn we tot een veel beter project gekomen. En daar heeft de Baliebrugse gemeenschap alleen maar baat bij. Naast een nieuwe polyvalente ruimte voor het verenigingsleven, een eigen dorpshuis en dorpstuin, biedt dit ook de beste kansen voor de toekomst van de dorpsschool. En dat is essentieel voor de verdere ontwikkeling van een vitaal dorp. Dit project is een zeer sterke hefboom om het dorpsleven in Baliebrugge te versterken.
